ΒΟΥΝΑ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Ψηλορείτης (ή Ίδη)
Είναι το ψηλότερο βουνό της Κρήτης με 2.456μ. ύψος. Έχει 5 κορφές που ξεπερνούν τα 2.000μ. Ο Τίμιος Σταυρός (2.456μ.), ο Αγκαθιάς (2.424μ.) η Στολίστρα (2.325μ.) η Βουλωμένου (2.267μ.) και ο Κούσακας (2.209μ.) Το μεγαλύτερο οροπέδιο του Ψηλορείτη είναι το οροπέδιο της Νίδας. Άλλες κορυφές είναι : η Μαύρη (1.981μ.), τα Χάμπαθα (1.975μ.), η Χαλασοκεφάλα (1.900μ.), ο Σκίνακας (1.752μ.) στην οποία βρίσκεται το αστεροσκοπείο της Κρήτης.
Από τον Ψηλορείτη πηγάζουν οι ποταμοί Γαζανός, Γεροπόταμος και Κουτσουλίδης. Στο οροπέδιο Νίδας 20χιλ. από τα Ανώγεια βρίσκεται το σπήλαιο Ιδαίο Άντρο που κατά την μυθολογία μεγάλωσε ο Δίας.
Στην Βόρεια πλευρά του βουνού κοντά στο χωριό Ζωνιανά βρίσκεται το σπήλαιο Σφενδόνι το πλουσιότερο σε διάκοσμο σπήλαιο της Κρήτης με μήκος διαδρόμων 400μ. και λίγο νοτιότερα η ονομαστή χαράδρα Βικία.
Η πρόσβαση στις κορφές γίνεται από πολλά μονοπάτια. Το πιο συνηθισμένο είναι το μονοπάτι Ε4.
Στο Ψηλορείτη υπάρχουν δύο καταφύγια. Από την πλευρά του Ρεθύμνου, πάνω στο μονοπάτι Ε4, στην περιοχή “ΤΟΥΜΠΩΤΟΣ ΠΡΙΝΟΣ” βρίσκεται το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. ΡΕΘΥΜΝΟΥ.
Ψηλορείτης, ιστορία
Ο Ψηλορείτης ήταν ιερό βουνό από την Mινωική εποχή και πολλοί μύθοι συνδέονται μ’ αυτόν. Στο Ιδαίον Αντρο (σπήλαιο σε υψόμετρο 1495 μ.) ο Δίας ανατράφηκε από τους Κουρήτες και τη νύμφη Αμάλθεια, κρυμμένος από τον πατέρα του Κρόνο που κατάπινε τα παιδιά του θεωρώντας τα απειλή γι’ αυτόν.
Στα δάση του Ψηλορείτη επίσης ζούσαν οι αγαθοί δαίμονες Δάκτυλοι, οι οποίοι σύμφωνα με τη μυθολογία, ξεπήδησαν από τα δάκτυλα της Ρέας, μητέρας του Δία, όταν αυτή για να αντέξει τους πόνους του τοκετού έχωσε τα δάκτυλα της στη γη.
Η λατρεία του Ψηλορείτη συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας και κατα τα χριστιανικά χρόνια κτίστηκε στην κορυφή του μικρό εκκλησάκι, ο Τίμιος Σταυρός. Στην γιορτή του Τιμίου Σταυρού, κόσμος από όλη την Κρήτη συγκεντρώνεται στην κορφή για να παραστεί στην λειτουργία.
Η Μινωική Κρήτη καλυπτόταν από δάση τόσο, ώστε φημίζονταν για το άριστης ποιότητας ξύλο κέδρου, υλικό εξαιρετικά κατάλληλο για τη ναυπήγηση πλοίων. Σήμερα από τα δάση που κάλυπταν τον Ψηλορείτη απομένουν ελάχιστα τμήματα κοντά στα χωριά Κουρούτες, Καμάρες, Βορίζια και Ζαρός στις νότιες πλαγιές του. Το μεγαλύτερο τμήμα του βουνού είναι πετρώδες με ελάχιστη βλάστηση που εξαφανίζεται πάνω από τα 2000 μέτρα.
Κέδρος
Το κέδρος (1.777μ.) είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό του νομού. Απλώνεται στα δυτικά του Ψηλορείτη και μαζί περικλείουν την κοιλάδα του Αμαρίου. Τμήμα του μονοπατιού Ε4 οδηγεί στην κορυφή. Η ανάβαση γίνεται από πολλές πλευρές του βουνού. Από Γιούς Κάμπο, Κρύα Βρύση, Γερακάρι, Άνω Μέρος.
Κρυονερίτης
Στα νότια του νομού υψώνεται ο Κρυονερίτης (1.312μ.) που αποτελεί φυσική προέκταση των Λευκών Ορέων. Πιο δυτικά ακολουθούν η Κουρούπα (984μ.), το όρος Ξηρό (904μ.), ο Σιδερώτας (1.162μ.) και η Βουβάλα (947μ.).
Κουλούκωνας
Στα βόρεια του Ψηλορείτη υψώνεται η μικρή οροσειρά του Κουλούκωνα (ή Ταλλαία Όρη) με πιο ψηλή κορφή στα 1.083μ.
ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Τα Κρητικά βουνά σχηματίζουν μια – σχεδόν – συνεχή αλυσίδα από δυτικά προς ανατολικά, διατρέχοντας όλο το μήκος του νησιού και κάνοντας το να μοιάζει πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι πραγματικά είναι.
Τα Λευκά Όρη είναι ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της Κρήτης με 58 κορυφές πάνω από τα 2000 μ. Τα Λευκά Όρη ή Μαδάρες ξεκινούν από το νομό Ρεθύμνου, ενώ ο κύριος όγκος τους βρίσκεται στο Νομό Χανίων.
Ψηλότερη κορυφή είναι το Όρος Πάχνες (2453 μ.) και ακολουθούν με υψομετρική σειρά οι κορφές Τρόχαρης 2.401μ., Μέσα Σωρός 2.397 μ., Διπλή Θοδωρή 2.380 μ., Γαβαλά 2.350 μ., Μπουρνέλος 2.342 μ., Σβουριχτή 2.337 μ., Στέρνες 2.335 μ., Γριάς Σωρός 2.331 μ., Θοδωρής 2.320 μ., Κάτσουνα 2.305 μ., Ξερολίμνια 2.288 μ., Αγ.Πνεύμα 2.254 μ., Ζουρίδια 2.250 μ., Κεντάκια 2.243 μ., Έξω Τουρλωτή 2.240 μ., Μοδάκι 2.224 μ., Κάστρο 2.218 μ., Κακόβολη 2.214 μ., Ασκυφιώτικος Σωρός 2.213 μ.
Το όρος Δίκτη, ο κυριότερος ορεινός όγκος του νομού Λασιθίου, αποτελείται από τις κορυφές Σπαθί (2148 μ.), Αφέντης Χριστός (2141 μ.) και Λάζαρος (2085 μ.). Δεσπόζει στο οροπέδιο Λασιθίου, το μεγαλύτερο οροπέδιο της Κρήτης, με ιδιαίτερα πλούσια ιστορία. Εδώ βρίσκεται το Ιδαίον Άντρο, το σπήλαιο όπου γεννήθηκε ο Δίας, σύμφωνα με τη Μυθολογία.
Τα Αστερούσια αποτελούνται από λόφους και χαμηλά βουνά, σχηματίζοντας μια οροσειρά από το Ακρωτήριο Λίθινο μέχρι την Ιεράπετρα. Η ψηλότερη κορυφή είναι ο Κόφινας (1280 μ.). Η ύπαρξη της οροσειράς αυτής στα νότια του νομού Ηρακλείου ουσιαστικά απομονώνει τα νότια παράλια, λόγω της δύσκολης πρόσβασης